Bilgisayar korsanları, ABD’de Community Health Systems ateş duvarını (firewall) aşmak için bir kötü yazılım (malware) kullandılar ve 4.5 milyon civarında kaydı çaldılar (ayrıntı için tıklayınız). Bu tip ihlaller, pazarda halihazırda çok sayıda kötü uygulama mevcut olduğundan, genellikle kullanıcı hatasına bağlı olarak gelişiyor.
İnternet, mobilite, sensörler, giyilebilir aygıtlar gibi teknolojiler ve güçlendirilmiş hasta yaklaşımı siberkondriyaklar toplumuna mı yol açıyor? Kendi sağlığımız söz konusu olduğunda, internet ve bilişim teknolojilerinin kullanımına yönelik tavır ve tutumumuz ne olmalı ve ne yapmalıyız?
Hipokondriya, herhangi bir organik rahatsızlığı olmamasına rağmen kendisini hasta zanneden ve doktor doktor dolaşan “hastalık hastası” kişiler için kullanılan bir terimdir. Siberkondriya (cyberchondria) ise internetin yaygınlaşıp günlük hayatımıza girmesi ile ortaya çıkmış kavramdır.
Hemşireler tıbbi bakımın kalbinde yer alırlar. Ancak teknoloji ve bilgi sistemleri ile hemşirelerin ilişkisi, yeniliklerin getirileri yada oluşturduğu kaygı ve problemler çoğunlukla göz ardı edilir. Bu konuda ABD’de yapılan bir çalışmanın sonuçları oldukça çarpıcı bulgular içeriyor.
Günümüzde doktor-hasta iletişimini yada uzaktan tıbbi bakım yönetimini sağlayan çok fazla sayıda mobil sağlık platformu geliştirilmekte ve kullanıma sunulmaktadır. Bu araçlar hastaların hekim önerilerine ne denli uyduklarının yada uymadıklarının takibini de sağlamaktadır. Bu durum hasta-hekim yada hasta-sigorta şirketi ilişkilerinde köklü değişikliklere zemin hazırlamaktadır.
Son yıllarda, özellikle tele-inme (telestroke) programlarının başarısı konusunda çeşitli değerlendirme sonuçları yayımlanmaktadır. Stroke dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, tele-inme birimleri, özellikle kırsal kesimdeki hastaların sayı ve müdahale hızında artış sağlamıştır.
Sağlık bilgi sistemlerine dayalı sağlıkta dönüşüm programları, sağlık bakım hizmetlerinde üretilen verilerin çeşitli bilgi sistem ortamlarında depolanması ve raporlanmasını mümkün kılmıştır. Elektronik sağlık kayıt sistemleri, biriktirilen hasta verilerinin miktarında belirgin artışa yol açmıştır. Buna laboratuvar ve tıbbi görüntüleme verilerini de ilave edebiliriz.
Günümüzde sağlık reformları sağlık bilgi teknolojilerinin uygulanması ve benimsenmesine dayanmaktadır. Teletıp, mevcut bilgi sistem teknolojileri ile yararlı çözümler sunmasına rağmen sağlık hizmet sağlayıcıları teletıp uygulamalarının gündelik yaşantıda kullanımı üzerinde çok fazla yoğunlaşmamaktadırlar.
Sağlık verilerinin analizi çok yararlı sonuçlar sağlayabilir. Ancak bu noktada hasta verilerinin mahremiyetin korunması maksadıyla kimliksizleştirilmesi gerekir. Veri kimliksizleştirilmesinde “güvenli liman” yöntemi ve istatistikçi yöntemi gibi farklı yollar izlenebilir. Her yönteme yönelik destek ve eleştiriler bulunmaktadır.
Sağlık sistemlerinde yeni ödeme modelleri, hizmet sağlayıcıları maliyet etkin çözümler aramaya itmektedir. Bu durum radyologlar açısından klinisyenlerle iletişimin artırılarak gereksiz tetkik istemlerinin azaltmasına karşılık gelmektedir. Bu noktada görüntü arşivleme ve iletişim sistemleri (picture archiving and communication systems, PACS) kritik önem taşımaktadır.
