Bilgi teknolojisi kaynaklı bir sağlık problemi: “Cyberchondria”

Hipokondriya, herhangi bir organik rahatsızlığı olmamasına rağmen kendisini hasta zanneden ve doktor doktor dolaşan “hastalık hastası” kişiler için kullanılan bir terimdir. Siberkondriya (cyberchondria) ise internetin yaygınlaşıp günlük hayatımıza girmesi ile ortaya çıkmış kavramdır. 

Özellikle son zamanlarda mobil sistemler, akıllı telefonlar, giyilebilir teknolojiler ile sağlık ve iyilik halinin eş zamanlı takibi ile siberkondriya terimi tekrar sorgulanmaya başlanmıştır. Hipokodriyazis daha çok yüksek gelir grubunda görülürken, siberkondriyazis internet bağlantısı ve akıllı telefona sahip olabilen kişilerde görülmektedir. Bazen sevilen bir yakının yada aileden birinin vefatı ile tetiklenen bu durum, bilişsel davranış tedavisi ve/veya anksiyete ve obsessif kompülsif eğilimlere yönelik ilaç tedavisi ile yönetilmesi gereken tıbbi bir duruma dönüşebilmektedir.

Siberkondriya hastaları, yaşadıkları anksiyete dışında sağlık sistemine ilave mali yük de getirmektedirler. Bu hastalar, pahalı tıbbi testler istemekte, bazen kendilerine tanı koyup internet üzerinden pahalı ve yanlış tedavilere yönelebilmektedirler. Ayrıca, sağlığa yönelik bazı akıllı telefon uygulamalarının tıbbi konulardaki düşük başarısı bu eğilimi artırabilmektedir. Bu konulardaki düzenleme noksanlığı da toplumu tehdide açık hale getirmektedir. 

Bir yandan bilginin demokratikleşmesi ile doktor-hasta ilişkilerindeki güç dengesinin değişme eğilimi göstermesi, bir yandan da artan maliyet baskısı  ile “güçlendirilmiş hasta (empowered patient)” yada “uzman hasta (expert patient)” denilen yaklaşımının teşvik edilmesi, artan siberkondriyazis olguları ile şüphesiz ilişkilidir. Kişilerin sağlık durumlarına ilişkin daha çok sorumluluk alması ve bilinçlenmesini hedefleyen söz konusu yaklaşımların geri döndürülebilmesi mümkün olmadığından, en azından sağlık alanında akademik (.edu) ve idari birimlerce (.gov) akredite edilmiş halka yönelik web kaynaklarının oluşturulması, yaygınlaştırılması ve kullanımının teşvik edilmesi kesin bir ihtiyaç haline gelmektedir. 

Kaynak: Kristine Crane, Cyberchondria: How the Internet Can Afflict Your (Mental) Health

Yorum yapabilmek için kayıtlı kullanıcı olmanız gerekmektedir. Giriş