ABD’de 215 milyon ABD doları mali kaynakla, kişiselleştirilmiş tıp uygulamalarına yönelik yeni bir girişim başlatıldığı bildirildi. ABD Başkanı Obama tarafından, kanser ve diyabet gibi hastalıkların kişiselleştirilmiş bir yaklaşımla tedavisine yönelik bu girişim hakkında 20 Ocak 2015 tarihli ulusa sesleniş (State of the Union ) konuşmasında açıklama yapıldı.

Bazı araştırmacılar tarafından kişiselleştirilmiş tıp (personalized medicine) hassas tıp girişimi (precision medicine) olarak da ifade edilmektedir. Bu iki kavram arasındaki farklılık yada hangisinin daha doğru bir tanımlama olduğu tartşması hala devam ediyor. (Ayrıntılı bilgi için “Momentum grows to make personalized’ medicine more precise”, “Genomic Medicine, Precision Medicine, Personalized Medicine: What’s in a Name?” adlı makalelere bakabilirsiniz.)

Kişiselleştirilmiş ya da hassas tıp girişimi bireysel farklılıkları ön plana alan bir önleme ve tedavi stratejisidir. Aslında kan grubuna uygun kan nakli gibi örnekler bu yaklaşımın öncüleri olarak kabul edilebilir. Günümüzde bireysel özellikleri belirlemeye yönelik omik teknolojilerin gelişimi, insan genom projesi ile beraber artan büyük ölçekli biyoloji veri tabanları ve bilgisayar destekli hesaplama araçları bu kavramı daha incelikli şekilde uygulamayı mümkün kılıyor. Şu anda, bu konuda yenilikçi yaklaşımların ileri sürülmesi, klinik uygulamayı destekleyecek sağlam kanıt tabanı inşa edilmesi ve kullanılması kritik önem taşıyor.

Obama tarafından açıklanan projeye ilişkin geçen hafta yayımlanan bir makalede de bu girişimin aynı zamanda mobil sağlık teknolojilerini ve sosyal medya kullanımını da kapsadığı, bu şekilde bireylerin sağlık süreçlerine etkin katılım arzularını da destekleyeceği açıklandı. Sağlık durumunun mobil uygulamalar aracılığıyla takibi hastalık risklerinin değerlendirilmesinde, hastalık mekanizmalarının daha iyi anlaşılmasında ve optimal tedavilerin öngörülmesinde katkı sağlayacaktır. Katılımcılardan kapsamlı davranışsal veri ve genomik analiz için biyolojik örnekleri alınacak. Tüm bu veriler elektronik sağlık kayıtları ile birleştirilecek ve katılımcılara verilerine erişme hakkı da verilecek.

Hastalıkların temelinde genetik yapı yanı sıra çevresel ve davranışsal özelliklerin bulunduğu düşünüldüğünde genomik veriye dayalı, çevresel ve davranışsal faktörlerle sosyodemografik nitelikleri de değerlendiren çalışmaların ve projelerin kurgulanması, bu çerçevede bireysel risk faktörlerinin takibi yakın gelecekte tıbbı şekillendiren faktörlerden olacaktır. (Bu konuda ayrıntılı bilgi ve bir tasarım önerisi için Emerging Technologies in Health Information Systems: Genomics Driven Wellness Tracking and Management System (GO-WELL)‘e bakabilirsiniz).

Kaynaklar:

1. Brian Dolan. How digital health tools figure into the White House’s Precision Medicine initiative.

2. Collins FS, Varmus H. A New Initiative on Precision Medicine. N Engl J Med. 2015 Jan 30. [Epub ahead of print] PubMed PMID: 25635347.