Akıllı telefonlarla kokudan tanı koyma

Evde tanıya yönelik mobil sağlık aygıtları geliştirme çalışmaları giderek artıyor. İlk başlarda mevcut tanı aygıtlarının akıllı telefonlara uygun hale getirilmesi üzerinde çalışılırken, zamanla yepyeni tanı imkanları ortaya çıkmaya başladı. Bunun son örneklerinden birisi de kokudan tanı konulmasını sağlayacak sensör (elektronik burun) geliştirme projeleri.

İlk olarak György Horvath liderliğinde bir araştırma grubu, 2008 yılında köpeklerin “kanseri koklamak” üzere eğitilebileceğini gösterdiler. Araştırmada köpekleri sınırdaki tümörler dahil farklı tip ve evredeki over kanserlerini ayırt edebilecek şekilde eğittiler. Son zamanlarda yayımlanan Taverna ve arkadaşlarının bir çalışmasında prostat kanseri idrar örneklerinde bulunan spesifik uçucu organik bileşenleri tanımada eğitimli köpeklerin tanısal doğruluğunun yüksek olduğu ileri sürülmüştür.

Ancak, klinik ortamlarda köpeklerin kullanımı tanısal doğruluğu azaltacak muhtemel etkilerinden dolayı mümkün değildir. Bununla beraber kanserin kokudan ayırt edilmesi erken tanıda etkin bir yaklaşım olabilir ve tanı koyacak eğitimli bir köpek aramaktansa hastanın soluk yada idrarındaki koku üreten molekülleri izole eden ve tanımlayan sensör (elektronik burun) geliştirilmesi şüphesiz daha anlamlı olacaktır. Literatürde de bu konuda araştırma makaleleri de mevcut.

Prostat biyopsisi yapılacak kişilerin idrar örneklerinde elektronik burun ile prostat kanseri tespitinin etkinliğini değerlendiren Asimakopoulos ve arkadaşlarının bir çalışmasında yüksek özgüllük (27 sağlam olgudan sadece ikisinde yanlış pozitif) bulunmuş. Yine Roine ve arkadaşları tarafından yapılan başka bir çalışmada kullanılan cihazın benign prostat hiperplazisi ve prostat kanseri ayrımı yapabildiği ileri sürülüyor. Bu çalışmada kullanılan ve hala geliştirme aşamasında olan “ChemPro 100 eNose” adlı cihazın mevcut tanı yöntemleri ile beraber kullanımın katkı sağlayıcı olabileceği ifade ediliyor.

Technion-Israel Institute of Technology’den elektronik koku tanıma üzerine çalışan araştırmacılar hızlı nefes testi ile çok sayıda hastalığın erken tanısında yardımcı olabilecek ve akıllı telefonla entegre olabilecek bir elektronik burun geliştirme projesi yürütüyorlar. SniffPhone adlı proje Avrupa Birliğinden 6,8 milyon dolar destek kazanmış durumda. Proje konsorsiyumu Almanya, Letonya, Avusturya, Finlandiya ve İrlanda’dan üniversite ve araştırma birimleri yanı sıra Siemens ve NanoVation-GS firmasının katılımından oluşuyor.

ABD’de de benzeri bir teknoloji büyük destek alıyor. Amerikalı milyarder girişimci, Landmark Theaters, Magnolia Pictures, ve Dallas Mavericks’in sahibi ve mobil sağlık sistemlerinde de yatırımları bulunan Mark Cuban tarafından da desteklenen akıllı telefona bağlı soluk ölçer (Breathometer) projesi kapsamında şu anda ağız sağlığı ve hidrasyon ölçümü yapan bir sensör geliştirilmiş durumda. Nihai hedefler ise patojenler, alerjenler, diabet ve hatta kanser tanısı için kullanılabilecek bir sensör geliştirmek.

Sonuçta mobil sağlık teknolojilerine yönelik pek çok ürün pazara yönelik hale getirilmekte ve satışa sunulmakta. Ancak, unutulmamalı ki, bu ürün ve yaklaşımların tıbbi uygulamaların parçası olarak kullanılabilecek duyarlılık ve özgüllüğe sahip olduğunun gösterilmesi ve sonrasında da anlamlı, doğru ve kabul edilebilir iş süreçlerinin parçası haline getirilmesi en az bunların bulunması kadar önemli ayrı bir konudur.

Kaynaklar:

1. Jonah Comstock. Researchers building the SniffPhone for smartphone-enabled diagnostics.

2. Jonah Comstock. Cuban digs into mobile health with Validic, Breathometer investments.

3. A Phone So Smart, It Sniffs Out Disease

4. Darren Quick. Researchers take lead from dogs to develop cancer detecting electronic nose.

5. Taverna G, Tidu L, Grizzi F, Torri V, Mandressi A, Sardella P, La Torre G, Cocciolone G, Seveso M, Giusti G, Hurle R, Santoro A, Graziotti P. Olfactory System of Highly Trained Dogs Detects Prostate Cancer in Urine Samples. J Urol. 2014 Sep 28. pii: S0022-5347(14)04573-X. doi: 10.1016/j.juro.2014.09.099. [Epub ahead of print] PubMed PMID: 25264338.

6. Asimakopoulos AD, Del Fabbro D, Miano R, Santonico M, Capuano R, Pennazza G, D’Amico A, Finazzi-Agrò E. Prostate cancer diagnosis through electronic nose in the urine headspace setting: a pilot study. Prostate Cancer Prostatic Dis. 2014 Jun;17(2):206-11. doi: 10.1038/pcan.2014.11. Epub 2014 Apr 1. PubMed PMID: 24686772.

7. Roine A, Veskimäe E, Tuokko A, Kumpulainen P, Koskimäki J, Keinänen TA, Häkkinen MR, Vepsäläinen J, Paavonen T, Lekkala J, Lehtimäki T, Tammela TL, Oksala NK. Detection of prostate cancer by an electronic nose: a proof of principle study. J Urol. 2014 Jul;192(1):230-4. doi: 10.1016/j.juro.2014.01.113. Epub 2014 Feb 25. PubMed PMID: 24582536.

8. Horvath G, Järverud GA, Järverud S, Horváth I. Human ovarian carcinomas detected by specific odor. Integr Cancer Ther. 2008 Jun;7(2):76-80. doi: 10.1177/1534735408319058. Epub 2008 May 27. PubMed PMID: 18505901.

Akıllı telefonlarla kokudan tanı koyma added by admin on Şubat 4, 2015
View all posts by admin →