Sağlıkta nesnelerin interneti ve robotlar

Robotik alanındaki gelişmeler, nesnelerin interneti (Internet of Things, IoT) ile yakından ilişkilidir (ayrıntılı bilgi için tıklayınız). IoT gündelik yaşantımızdaki her türlü nesnenin (telefonlar, arabalar, ev aygıtları, elbiseler hatta gıdalar) akıllı yongalarla kablosuz olarak bağlandığı, veri toplanabilen ve paylaşılabilen bir dünyaya karşılık gelmektedir. IoT her zaman ve her yerde her şeyi irtibatlandıran dünya çapında makine-makine iletişim ağı olarak düşünülebilir.

IoT’ye dayalı robot uygulamaları çeşitli senaryolara başarıyla uygulanmaktadır. Çoğu modern robot sensör, hesaplama ve iletişim yetenekleri ile donatılmıştır ve karmaşık ve koordineli işlemleri yürütebilir. Bu yetenekler IoT ile daha da artırılabilir.

IoT paradigması sağlık alanında uzaktan hasta takibi, ilaç kontrolü, tıbbi personelin ve donanımın izlenmesi gibi konular için kullanılabilir.  Hastaların tanınması özellikle tıbbi bakım hatalarının (yanlış ilaç/doz/zaman/işlem) azaltılmasında önemli bir konudur. Hasta takip işlemlerinde de fizyolojik sensörlerden oluşan (EKG, oksimetre, termometre vs) ve insan vücudundan biyolojik sinyaller toplayan kablosuz vücut alan ağı (Wireless Body Area Networks (WBANs) sistemleri kullanılabilir. Mobil sağlık sistemlerinin yaygınlaşmasında hasta takip aygıtları ile Interneti birleştirme potansiyeli yatmaktadır. Bu şekilde hemşire ve doktorlar hastalarını evinde takip edebilirler, acil durumlarda belli tıbbi işlem ve süreçleri başlatabilirler.  IoT radyofrekans tanımlama teknolojisi (RFID) sağlık ortamında birey ve nesnelerin takibinde de kullanılabilir. Bu, hasta akış takibi gibi eş zamanlı şekilde yada belirli alanlara erişim durumunda gerçekleştirilebilir. Özellikle envanter takibinde ve ameliyat sırasında  cisim unutma gibi konularda önlem olarak da kullanılabilir. Gelecekte hastaların ilaç alımı ile yan etki, alerjiler ve kontrendikasyonların takibinde de sensörlerin kullanılabileceği düşünülmektedir.

Sağlık bakımında robot kullanımı üzerinde pek çok çalışmanın yapıldığı bir alandır (Ayrıntılı bilgi için tıklayınız). Bu konuda en aktif uygulama alanlardan birisi rehabilitasyon robotlarıdır. Bu robotlar, motor ve bilişsel bozukluğu olan hastaların değerlendirilmesi ve iyileştirilmesinde katkı sağlayabilirler. Literatürde fizik tedavi için geliştirilmiş ACT3D, BioMotionBot gibi çeşitli sistemlerden bahsedilmektedir. Başka bir uygulama alanı da yaşlı yada engelli bireylerin bağımsız yaşamasına yardımcı olan robotlardır. Son zamanlarda çevresel zeka ile entegre gerçek ortam robotları üzerinde çalışılmaktadır.

Teknolojinin ilerlemesine paralel olarak, sağlık alanında robot ve IoT müşterek kullanımının giderek artması beklenmektedir. Yakın gelecekte hastalar çok farklı kaynaklardan (tıbbi cihazlar, yerel veya uzaktan kontrol sistemleri, sensörler, akıllı nesneler vs.) sürekli veri toplayan siber-fizik sistemlerin parçası olabilir. Böyle veriden yoğun bir ortamda, akıllı nesnelerden veri toplayan, işleyen, öğrenen bakım robotları mevcut uygulamaları çok ötelere taşıyabilir. IoT destekli robotlar, monitorize hastalara yardım sağlayabilir, motor problemleri olanların oturması-kalkmasında yardımcı olabilir. İlaç ve malzemeleri otomatik olarak taşıyabilir ve dağıtabilir, görevli personele çeşitli işlerinde yardımcı olabilir, insan hareketlerini takip edebilir, panik ve tehlike durumlarında yardımcı olabilir.

Kaynaklar:

1. Kernaghan, Kenneth. The rights and wrongs of robotics: Ethics and robots in public organizations. Canadian Public Administration  12/2014; 57(4). DOI: 10.1111/capa.12093.

2. L.A. Grieco, A. Rizzo, S. Colucci, S. Sicari, G. Piro, D. Di Paola, G. Boggia. IoT-aided robotics applications: Technological implications, target domains and open issues. Computer Communications, Volume 54, 1 December 2014, Pages 32-47, ISSN 0140-3664,

3. L. Atzori, A. Iera, G. Morabito. The internet of things: a survey. Comp. Netw., 54 (15) (2010), pp. 2787–2805.

Yorum yapabilmek için kayıtlı kullanıcı olmanız gerekmektedir. Giriş