Günümüzde diabetli hastalar için kan glukoz düzeyinin takip ve kontrolü -özellikle seyahatlerinde- zor olabilmektedir. ABD San Diego’daki University of California’da çalışan mühendisler hastaların evde ve seyahatte kan glukoz düzeyini takip ve kayıt edebilmelerini sağlayacak bir akıllı telefon kılıfı ve uygulaması geliştirmişlerdir.

Kan glukoz düzeyi takibinin akıllı telefon ile entegre edilmesi hastaların ayrı bir araç taşıma ihtiyaçlarını ortadan kaldıracaktır. Ayrıca, otomatik olarak kayıt, depolama ve sonuçların telefon aracılığıyla sağlık hizmeti sunan birimlere veya bulut hizmetlerine gönderilmesi sağlanabilecektir.

GPhone adı verilen cihaz yeni tür taşınabilir glukoz takip sisteminin kavramsal ispatı (proof of concept) için geliştirilmiştir. İki parçası bulunmaktadır. İnce, 3D kılıf parçası akıllı telefona uyumludur ve köşesinde tekrar kullanılabilir sensör bulunmaktadır. İkinci kısım küçük, bir defa kullanılabilen, sensöre magnetik olarak bağlanan enzim dolu pelletlerdir. Pelletler akıllı telefon kılıfının yanına takılı olan 3B baskılı kalemin içine yerleştirilmiştir.

Testi gerçekleştirmek için, kullanıcı önce kalemi alıp bir pelleti algılayıcı üzerine boşaltır. Böylece sensör etkinleşir. Kullanıcı daha sonra bunun üzerine kanını damlatır. Sensör, kan şekeri konsantrasyonunu ölçer.

Ardından Bluetooth yoluyla veriler kablosuz olarak akıllı telefon ekranından sonuçları gösterecek şekilde tasarlanmış bir Android uygulamasına aktarılır. Test yaklaşık 20 saniye sürmektedir. Daha sonra kullanılan pellet atılır, bir sonraki teste kadar sensör devre dışı bırakılır. Kalem, yeniden doldurulması gerekmeden önce 30 teste yetecek pelet tutmaktadır. Basılı devre akıllı telefon bataryasını kesmektedir.

Pelletler glukoz oksidaz adı verilen ve glukoz ile reaksiyona giren bir enzim içermektedir. Bu reaksiyon sonucu üretilen elektriksel sinyaller sensör elektrodları tarafından ölçülebilir. Büyük sinyal daha yüksek glukoz konsantrasyonu demektir.

Buradaki temel yenilik yeniden kullanılabilir sensördür. Aynı ekip tarafından daha önce geliştirilen glukoz sensörlerinde, enzimler elektrodların üzerine kalıcı olarak yerleştiriliyordu. Bu durumda enzimler bir kaç kullanım sonrası  yıpranıyor ve çalışmıyor, parçanın tamamen değişirilmesi gerekiyordu. Enzimleri ayrı pelletlerde tutmak bu sorunu ortadan kaldırmıştır.

Sistem çok yönlüdür ve biraz modifiye edilerek sağlık, çevre ve savunma alanında kullanılabilir. Sistem sayesinde oldukça yüklü miktarda veri tutulabilir ve uzun süre takip sağlanabilir. Ancak fiyatı konusunda bir sıkıntı mevcuttur. yeniden kullanılabilir glukoz sensörleri ve 3D kısımlar pahalı değilken, yeniden doldurulan pelletler rutin günlük glukoz takip striplerine göre biraz  daha pahalıdır.

Araştırma ekibi glukoz ölçümünün kılıftan ziyade doğrudan akıllı telefon tarafından yapılmasını öngörmektedir. Çalışma halihazırda kavramsal ispat evresindedir. Sonraki adımlarda gerekli kan örneği miktarının azaltılması hedeflenmektedir. Mevcut prototipte her test için en az bir düzine kan damlası kullanılmaktadır. Araştırmalar bu miktarı güncel ölçümlerde kullanılan miktara çekmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, uygulamaya eklenecek yazılımsal işlevlerle akıllı telefon tarafından kan şekeri ölçümünü hatırlatmak için kullanıcılara uyarım gönderilmesi planlanmaktadır.

Çalışma ABD National Institutes of Health, National Institute of Biomedical Imaging and Bioengineering tarafından desteklenmiştir.

Daha önceleri de Google ve Medella Health glukoz ölçen kontakt lens geliştirme ile ilgilendiklerini açıklamış, ancak bu konuda pazara bir ürün sunulamamıştır.

Kaynaklar:

• New Smartphone Case Offers Blood Glucose Monitoring on the Go. UC San Diego News Center. 07 Aralık 2017. Erişim Tarihi: 10 Aralık 2017.
• Laura Lovett. Reuseable glucose-monitoring smartphone case developed by UC San Diego engineers. Mobihealthnews. 08 Aralık 2017. Erişim Tarihi: 10 Aralık 2017.