Multipl skleroz (MS), görsel, duyusal ve motor işlevleri bozan, yorgunluk, koordinasyon, mizaç ve bellek problemlerine yol açan bir merkezi sinir sistemi hastalığıdır. Genç erişkinlerde en sık kalıcı özür nedenidir ve otoimmün iltihabi bir sorunla başladığı kabul edilmektedir. Dünyada 2.5 milyon civarında MS hastası bulunmaktadır. 

Portaller, sosyal medya uygulamaları, mobil uygulamalar ve taşınabilir aygıtlar MS hastalığının tanı ve tedavisinde hasta ve sağlık çalışanlarına katkı sağlayabilir.

İnternetteki çeşitli web siteleri, hastalıkla nasıl yaşanacağı konusunda MS hastalarına kaynak sağlamaktadır. Ayrıca MS hastalığına ilişkin yeni araştırma ve güncel bilgilere hastaların erişmesini sağlamaktadır. Hastalar ve tıbbi bakım personeli bu siteleri kullanabilir. National MS Society, MS Trust, MS Society, Multiple Sclerosis.net, MS Can Do, MS Australia, Fundació Esclerosi Múltiple, Observatori Fundació Esclerosi Múltiple ve Fundación Esclerosis Múltiple Madrid bu sitelere örnek verilebilir.

Sosyal medya uygulamaları ile sanal topluluklar oluşturarak hastalığa ilişkin bilgi ve deneyimlerin paylaşımı önemli bir başka konudur. PatientsLikeMe portalindeki multipl skleroz topluluğu, MS Ireland ve Teva Pharmaceuticals işbirliği ile kurulan İrlanda web sitesi olan Pow Health buna örnek olarak verilebilir.

Mobil uygulamalar da MS yönetiminde katkı sağlayabilir. MS hastalarının %40-60 kadarında bilişsel yetersizlik gelişmesi beklendiğinden muayene ve tedaviye ilişkin hatırlatmalar yapan Control Esclerosis Multiple gibi uygulamalar bu hastalarda yararlı olabilir. ME Multiple Sclerosis, MSAA Multiple Sclerosis Self-Care Manager ve SAM SEP uygulamaları ile hastalık ve belirtilerini takip etmek mümkün olabilir. EM Fighter gibi oyun uygulamaları ile hastalığa ilişkin farkındalık arttırılabilir. MS Diagnosis and Management benzeri uygulamalar da MS hastalarının tedavisinde çeşitli güncel bilgilere ve uygun kaynaklara erişim imkanı sağlayarak sağlık profesyonellerine yardımcı olabilir.

MS hastalarında bilişsel yeteneklerin korunmasında fiziksel aktivitenin rolü olduğuna inanılmaktadır. Dolayısıyla egzersiz takip ve yönetimi yapmayı sağlayan çeşitli taşınabilir aygıtlar ve uygulamaları da yararlı olabilir.  Günümüzde evdeki hasta rutinlerini takip edebilecek taşınabilir aygıtlar üretmeye yönelik çalışmalar devam etmektedir. Bu çalışmaların sonunda hastaların sağlık durumlarının sürekli takibi ve veri toplanması ile hem klinik araştırmalara girdi sağlayabilecek  hem de bireylere uygun geri beslemeler verilerek bakım kalitesini iyileştirilebilecektir. Henüz gündelik uygulamada bu düzeyde bütüncül platformlar olmasa da fiziksel aktivite, beslenme, ağırlık ve uyku düzenini takip etmede kullanılan FitBit, Jawbone, Beddit, RunKeeper gibi bazı ürünler bu konuda öncül kabul edilebilir. 7-Day Challenge, çeşitli giyilebilir aygıtlar ve bilgisayar kullanılarak MS hastalarının yedi gün boyunca veriler toplaması ve bunların analiz sonuçlarının tedavi ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesine etkisini göstermeye çalışan bir deneyimdir.

MS hastalarına yönelik çok çeşitli e-Sağlık ve m-Sağlık aygıtları ve uygulamaları bulunmaktadır. Bunların tamamı güvenilir ve güncel bilgi sunmamaktadır. Ayrıca farklı kaynaklardan aynı hasta verilerinin duplike şekilde toplanması bir sorun sahasıdır. Sağlık alanında önemli olan maliyet etkin, güvenilir ve sürdürülebilir çözümler sunmaktır. Bu noktada resmi MS organizasyonlarına ciddi sorumluluklar düşmektedir.

Kaynak:

1. MHealth can improve the quantity of life of multiple sclerosis patients

2. Introducing the 7-Day Challenge to Live Like You

3. Ohio State University. Exercise helps protect brain of multiple sclerosis patients, study suggests. ScienceDaily. ScienceDaily, 20 February 2010.