Sosyal robotlar, sosyal davranış ilkelerini ve işlevlerine göre belirlenmiş kuralları takip ederek insan ve diğer fiziksel etmenlerle iletişim ve etkileşime geçebilen otonom robotlardır. Son yıllarda insanların duygu durumunu anlayıp onlarla sosyalleşebilecek robotlar üzerine çalışmalar oldukça yoğunlaşmıştır. 

Aşağıda çeşitli sosyal robotlara ilişkin kısa bilgiler sunulmaktadır.

Kismet: Massachusetts Institute of Technology (MIT)’den Cynthia Breazeal tarafından 1990’lı yılların sonuna doğru geliştirilen dünyanın ilk sosyal robotudur. Çeşitli yüz ifadeleri ve hareketleri ile duygu durumunu taklit eden robotik bir kafadan ibarettir.

Leonardo: MIT Personal Robots Group ve Stan Winston Studio işbirliği ile üretilen küçük bir robottur. İnsan robot etkileşim ve işbirliğini daha anlaşılabilir kılan bu robot 2002 yılında tamamlanmıştır.

Nexi: MIT tarafından geliştirilen bu robot, 2013 yılında Northwestern University’deki sosyal deney kullanılmış ve deney sonucu insanların vücut işaretlerine göre güven konusunda yargıda bulunduğu, robotların da insanlarla benzeri jestleri kullandığı taktirde daha güvenilir olacağı ileri sürülmüştür.

TOFU: Disney Animation stüdyoları çizgi filmlerde 1950’li yıllarda ezilme ve büzülme (squash and stretch), ikincil hareket (secondary motion)  gibi animasyon araçlarını kullanmıştır. Benzeri animasyon araçları sosyal robotların ifade şekilleri olarak kullanılabilir. Bu yaklaşımları kullanacak şekilde tasarlanan TOFU ezilme ve büzülme benzer hareketler yapabilmekte, OLED ekranlardan oluşan  gözleri sayesinde dinamik göz hareketleri de yapabilmektedir.

AIDA: Affective Intelligent Driving Agent (AIDA) geleceğin arabaları için üretilmiş bir sosyal robottur. AIDA bir kişisel sürücü yardımcısıdır ve yüzü de sürücünün otomobilinin bir parçasıdır. Sürücü ile iletişim sağlar ve dokunmadan araba kullanımına katkıda bulunur.

PARLE: MIT Personal Robots Group tarafından üretilen Personalized Assistive Robot that Learns English (PARLE) meraklı bir çocuğun davranışlarını taklit etmektedir. Çocuklar PARLE ile oldukça iyi etkileşim kurabilmekte, robotla beraber olduklarında merakları daha da artmaktadır.

Zeno: Otizmli çocuklara yardımcı olan bir robottur. University of Texas, Hanson RoboKind ve Texas’taki diğer bazı kurumların araştırmacılarının müşterek çalışmalarıyla oluşturulmuştur. Araştırmacılar otistik çocuklar insanla etkileşimi korkutucu bulduklarından ve robotla daha iyi etkileşim kurabildiklerinden Zeno’nun otizm tanı konulması ve anlaşılmasında yardımcı olabileceğini düşünmektedirler.

Jibo: Dünyanın ilk aile robotudur. Yüksek çözünürlüklü iki kamera, 360 derece mikrofon ve yaşam tarzınızı öğrenip ona göre adapte olan  yapay zekaya sahiptir. Kitlesel fonlama platformu olan Indiegogo’da en fazla desteklenen beş kampanyadan birisidir (2.280.000 ABD dolarından fazla).

Romibo: Eğitim ve otizm araştırmaları için tasarlanmış bir sosyal robottur. Anksiyeteyi azaltma, etkileşimi arttırma, çocuklarla iletişime geçme ve çocuklarla sosyal becerileri üzerine çalışma konularında yardımcı olmaktadır. iPad ile kontrol edilmekte, hikaye indirip paylaşmak için internete bağlanmaktadır.

NAO: Singapurda Nanyang Technological University’deki bilim adamlarınca geliştirilmiş dans eden, hikayeler anlatan ve otizmli çocuklara duygularını ifade etmeleri konusunda yardımcı olmayı hedefleyen bir robottur. Nanyang Technological University ayrıca çocuklara bakıcı gibi davranan bir dadı robot projesi üzerinde de çalışmaktadır.

Gerek gündelik yaşantıda gerekse tıbbi bakım alanında geliştirilen robotların sayı ve çeşitleri giderek artmaktadır. Bu durum yasal, etik ve güvenlik problemlerini de beraberinde getirmektedir. Örnek olarak sosyal robotların izinsiz olarak erişilerek kullanılabilmesi (hacking) mümkündür. 2009 yılında bir araştırmacı grubu ev robotlarında güvenlik ve mahremiyetle ilgili muhtemel sorun sahalarını yayımlamıştır. Robotların gündelik yaşantıda yaygın kullanımı ile bu riskler ve tehditler daha da artabilir, robotlar başkalarının evimizdeki gözü ve eli haline gelebilirler.

Kaynaklar:

1. Lyndsey Gilpin. Photos: The rise of social robots. Yayım tarihi: Şubat 3, 2015.

2. Chris Baraniuk. Are we ready for the rise of social robots? Yayım tarihi: Ekim 16, 2014.