Obama yönetiminin yayımladığı Open Government Directive ve Digital Government Strategy‘de devlet işlemlerinde katılım, işbirliği ve şeffaflığı arttırmak üzere özellikle mobil telefon uygulamalarına ağırlık verilmesi hedef olarak vurgulanmaktadır. Politik kararlar doğrultusunda, ABD’de kamu birimlerinin müşteriye yönelik en az iki adet mobil uygulamayı destekleme/geliştirme zorunluluğu bulunmaktadır.

Bu kapsamda, ilk aşamada kamuya açık devlet veri setlerinin bulunduğu yeni bir platform oluşturulmuştur. ABD’de pek çok devlet birimi İnternette çok değerli veri setlerini halkın kullanımına açmıştır. Veri setlerinin erişilebilirliği ve yeniden kullanılırlığına yönelik çalışmalar yanı sıra, açık bir innovasyon platformu da geliştirilerek devreye alınmıştır.

ABD’de kamuda mobil sağlık uygulaması tasarlama süreci kurum içi geliştirme, ihale, yada “civic hacker*”lar aracılığıyla olabilmektedir.  Mobil uygulama fırsatı görülen bir alanda kurum içi kaynaklarla yada deneyimli web tasarımcılarına ihale edilerek uygulama ürettirebilir. Ayrıca federal hükümet “Prizes and Challenges” adı verilen bir politik aracı kullanarak “civic hacker”ları bu verileri kullanıp sorunlara yönelik mobil uygulama geliştirilmesi konusunda yarışmak üzere davet edilmektedirler. Tüm girişimler halkta farkındalık oluşturmak ve vatandaşların ihtiyaçlarına yönelik harici yenilikleri teşvik etmek üzerine kurgulanmıştır.

Halihazırda, ABD’de Department of Health and Human Services (DHHS)’e bağlı Agency for Health Care Research and Quality (AHRQ), National Institutes of Health (NIH), Centers for Disease Control and Prevention (CDC), Food and Drug Administration (FDA), Substance Abuse and Mental Health Services Administration, National Cancer Institute (NCI), National Library of Medicine (NLM), Centers for Medicare and Medicaid Services (CMS), Health Resources and Services Administration (HRSA) gibi 12 ayrı birim tarafından çok sayıda güncel mobil uygulama desteklenmektedir. Bu uygulamaların bir kısmı örnek olarak aşağıda özetlenmiştir.

52 Weeks for Women’s Health: NIH tarafından desteklenmektedir. Kadın sağlığı üzerine göz sağlığından doğum kontrolüne 52 konuyu içermektedir. Her konuda kullanıcılara sağlıklı davranış önerilerinde bulunulmaktadır. Ayrıca uygulama ile ilaç kullanımı ve alerji gibi kişisel sağlık bilgileri takip edilebilmektedir.

BMI Calculator: NIH’in National Heart, Lung, and Blood Institute websitesinin en bilinen uygulamalarından birisi olan vücut kitle index hesaplayıcısıdır.

Brrrd Brawl App: NIH tarafından sigarasız gençliği (Smokefree Teen) destekleme çalışmaları kapsamında geliştirilmiştir.

CDC Field Triage: CDC tarafından sağlık profesyonellerini desteklemek ve eğitmek üzere geliştirilmiştir.

CDC Health-e-cards: CDC tarafından geliştirilen bu uygulama ile kişilerin yakınlarına sağlık önerileri içeren e-kartlar göndermesi mümkündür. CDC’nin eCards’ web sitesindeki güncel bilgileri kullanmaktadır.

CDC Influenza (Flu):  CDC tarafından sağlık çalışanlarına yönelik olarak geliştirilmiştir. Ulusal ölçekte grip durumu hakkında bilgilendirme sağlamakta ve  tanı ve tedaviye ilişkin güncel bilgiler sunmaktadır.

CDC Tablet App: CDC tarafından desteklenen güncel sağlık bilgilerini içeren uygulamadır.

Electronic Preventive Service Selector (ePSS): AHRQ tarafından birinci basamak hekimlerine yönelik olarak geliştirilmiştir. Yaş, cinsiyet ve davranışsal risk faktörleri gibi hastaya özgü nitelikler kullanılarak U.S. Preventive Services Task Force (USPSTF) tarafından sunulan önerilere erişim sağlamaktadır.

Embryo: NLM tarafından desteklenen gebelik ve embriyo gelişim evreleri hakkında video ve görüntüler eşliğinde bilgi sunan bir uygulamadır.

Facing AIDS: DHHS tarafından AIDS.gov’a dayalı olarak, HIV’e ilişkin ön yargıları azaltmaya yardımcı olmak üzere geliştirilmiştir.

Fetal Alcohol Spectrum Disorders: CDC tarafından desteklenen bu uygulama ile kullanıcılar alkol, gebelik ve fetal alkol spektrumu bozukluklarına ilişkin güncel bilgilere erişebilmektedir.

FluView: CDC tarafından desteklenen bu uygulama grip benzeri hastalık etkinliğini ABD ölçeğinde takip etmeyi hedeflemektedir.

Health Hotlines: NLM tarafından desteklenen bu uygulama, AIDS, kanser, çeşitli hastalıklar, anne ve çocuk sağlığı, yaşlanma, madde bağımlılığı, akıl sağlığı gibi konularla ilgili yaklaşık 9.000 kurum/kuruluşa ilişkin tanım, konum, telefon numarası bilgilerini içermektedir.

HIV Testing and Care Services Locator: DHHS’in bu uygulaması konum bilgisini kullanarak en yakın konumdaki HIV/AIDS  hizmet sağlayıcı birimler hakkında bilgi vermektedir.

Find a Health Center: HRSA tarafından desteklenen bu uygulama, en yakın konumdaki sağlık merkezlerini telefonun harita yazılımı kullanarak   belirlemektedir.

LactMed: NLM’nin uygulaması süt veren anneler için ilaç ve destek gıda uygulamaları ve olası yan etkilerine ilişkin bilgiler sunmaktadır.

My Dietary Supplements (MyDS): NIH tarafından desteklenmektedir. Destek gıda kullanan kişilerin buna ilişkin isim ve miktar bilgilerini kayıt ve takip edebilmesini sağlar.

MyFamily: Healthfinder.gov’un uygulamasıdır. Her aile bireyi için sağlık öncelikleri oluşturma ve takip etmeyi sağlar.

Native Voices: NLM tarafından desteklenen uygulama, ABD ve Alaska’daki yerlilerin sağlık durumlarını iyileştirmek üzere kullandıkları geleneksel ve batı tıbbı yöntemleri hakkında bilgilendirme yapmaktadır.

Open Payments Mobile for Industry: CMS tarafından sunulmaktadır. Kullanıcılara üreticilerin ve Toplu Satınalma Organizasyonlarının ilaç ve tıbbi malzeme mevcut ve ödeme durumlarına ilişkin bilgi sağlamaktadır. Open Payments Mobile of Physicians da hekimlere yönelik uygulamadır.

Prevent Group B Strep (GBS): CDC tarafından perinatal B grubu streptokok hastalıklarına yönelik geliştirilen 2010 Guidelines for the Prevention of Perinatal GBS Disease‘e dayalı bir uygulamadır. Kaydedilen hasta özelliklerine kullanıp hasta ve senaryoya özel önleyici tavsiyeler veren bir kılavuz niteliğindedir.

PubMed: NLM tarafıdan PubMed veri tabanlarında arama yapmak üzere geliştirilmiştir.

QuitGuide: NCI tarafından sigarayı bırakmayı desteklemek üzere geliştirilmiştir.

QuitPal: NCI tarafından sigarayla mücadele kapsamında desteklenmektedir. Bireylerin sigara alışkanlığını takip, bilgilendirme ve hatırlatmalar yapma, sağlık ve mali konulara yönelik teşvik gibi işlevleri vardır.

QuitStart: NCI tarafından desteklenen bu uygulama sigarasız yaşam için bilgilendirme yapmakta ve bireysel destek önerilerinde bulunmaktadır.

Radiation Emergency Medical Management (REMM): NLM/HHS Assistant Secretary for Preparedness and Response tarafından desteklenmektedir. Radyasyon yaralanmalarına karşı sağlık hizmet sağlayıcılarına yönelik bir kılavuzdur.

Solve the Outbreak: CDC tarafından desteklenen bir oyundur. Kullanıcılar kurgusal salgınlar üzerinde kararlar üretebilir.

Talking Glossary of Genetics: National Human Genome Research Institute/NHI tarafından desteklenmektedir. National Human Genome Research Institute çalışanları tarafından hazırlanmıştır ve içeriğinde 250 yaygın genetik terimi açıklayan eğitim malzemeleri bulunmaktadır.

WISER (Wireless Information System for Emergency Responders): NLM tarafından zararlı madde kazalarında ilk müdahaleyi desteklemek üzere bilgiler ve öneriler içeren bir uygulamadır.

WordWeather App: NCI tarafından sigarasız gençlik (Smokefree Teen) programı kapsamında geliştirilen oyun programıdır.

Bu uygulamalardan bilgi ve eğitim işlevi dışına çıkan ve davranışsal değişiklikleri destekleyenlerin sayısı kısıtlıdır. Aynı şekilde vatandaşların bireysel sağlık durumunu takip eden ve diğer kişilerle karşılıklı veri paylaşım imkanı sunanlar da kısıtlıdır.

Kamuda sağlıkla ilgili mobil uygulamaların geliştirilmesi ve benimsenmesinde çeşitli engeller bulunmaktadır. Söz konusu uygulamaların devreye alınması ve benimsenmesine yönelik kurumsal ve yönetsel engelleri anlamak üzere, ABD’de 35 kamu yöneticisi ile bir mülakat yapılarak sonuçları yayımlanmıştır. Buna göre interatif uygulamaların tasarımı ve halka açık sağlık verilerin kullanımına ilişkin kültürel engeller yanı sıra, erişilebilirlik, interoperabilite, güvenlik, mahremiyet ve vatandaşları takip eden interaktif uygulamalara yönelik yasal kaygıları içeren yönetsel zorluklar bulunmaktadır.

Açıklama:

*”Civic hacker” kavramı, ülkedeki yerel yada genel sosyal, ekonomik yada çevresel sorunu çözmek üzere kamuya açık verileri, kodları ve teknolojiyi kullanan açık kaynak çözümler geliştirmek, üretmek ve bulmak üzere işbirliği içerisinde çalışan kişileri tanımlamaktadır. (Ayrıntılı bilgi için Civic Innovations: The Future is Open  ve Defining Civic Hacking yazılarını inceleyebilirsiniz.)

Kaynaklar:

1. Mergel I. The Long Way From Government Open Data to Mobile Health Apps: Overcoming Institutional Barriers in the US Federal Government. JMIR mHealth uHealth 2014;2(4):e58. DOI: 10.2196/mhealth.3694

2. Federal Mobile Apps Directory